สูตรที่ 2

ว่าด้วยความเพียรซึ่งเกิดได้ยาก 2 อย่าง

[288] 2. ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ในโลกมีความเพียรซึ่งเกิดได้
ยาก 2 อย่าง 2 อย่างเป็นไฉน คือความเพียรเพื่อทำให้เกิดจีวร บิณฑบาต
เสนาสนะ และคิลานปัจจยเภสัชบริขาร ของคฤหัสถ์ผู้อยู่ครองเรือน 1
ความเพียรเพื่อสละคืนอุปธิทั้งปวง ของผู้ที่ออกบวชเป็นบรรพชิต 1
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ในโลกมีความเพียรซึ่งเกิดได้ยาก 2 อย่างนี้แล
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย บรรดาความเพียร 2 อย่างนี้ ความเพียรเพื่อสละคืน
อุปธิทั้งปวงเป็นเลิศ ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เพราะฉะนั้นแหละ เธอ
ทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้ว่า เราจักเริ่มตั้งความเพียรเพื่อสละคืนอุปธิทั้งปวง
ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เธอทั้งหลายพึงศึกษาอย่างนี้แล
จบสูตรที่ 2

อรรถกถาสูตรที่ 2

ในสูตรที่ 2 มีวินิจฉัยดังต่อไปนี้.
บทว่า ปธานานิ แปลว่า ความเพียร. จริงอยู่ ความเพียร ท่าน
เรียกว่า ปธานะ เพราะควรตั้งไว้ หรือเพราะทำความพยายาม. บทว่า
ทุรภิสมฺภวานิ ความว่า ยากที่จะบังคับ คือยากที่จะให้เป็นไป อธิบายว่า
ทำได้ยาก. บทว่า อคารํ อชฺฌาวสตํ แปลว่า อยู่ในเรือน. ด้วยคำว่า
จีวรปิณฺฑปาตเสนาสนคิลานปจฺจยเภสชฺชปริกฺขารานุปฺปาทนตฺถํ ปธานํ
ท่านแสดงว่า ชื่อว่าความพยายามเพื่อให้ปัจจัย 4 มีจีวรเป็นต้นเหล่านี้